امامزاده جعفر بن فضل (ع) شيراز
بقعه سیدتاج الدین غریب مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، دروازه کازرون، بلوار سیبویه، ابتدای گذر تنگ سیاه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۱۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه سید تاج الدین غریب از بقاع متبرك شیراز است كه پیش از دوره قاجاریه در نزدیك دروازه كازرون در كوچه ای احداث شده است. این بقعه آرامگاه جعفر بن فضل بن جعفر بن علی ابن ابی طالب ملقب به "تاج الدین غریب" است. همچنین مقبره محمد بن حسن مثنی ابن حسن بن علی بن ابی طالب نیز در این مكان قرار گرفته است.
در این بقعه كه دارای گنبدی نیلوفری است رو به شمال و در كوچه ای منتهی به بازار میوه فروش ها قرار گرفته است. در سردر ورودی نیز كاشی هفت رنگ استفاده شده و بر روی آنها تصاویر گل و بوته نقش بسته است. بر روی برخی از آنها نیز آیات قرآنی و احادیث به خط ثلث نگاشته شده است. بر روی برخی دیگر تصاویر وقایع كربلا نقش بسته است و در پایان نیز تاریخ 1310 ه.ق. قید شده است. بر روی در ورودی كه چوبی و منبت كاری شده نیز احادیثی به صورت منبت نقش بسته است. بر بالای در پنجره ای مشبك از قطعات چوب و شیشه رنگی وجود دارد. در پشت در، راهرویی به شكل هشت ضلعی وجود دارد كه در سقف آن كاشی یك رنگ به كار رفته است. این بقعه دارای یك هشتی ورودی است كه كاربندی شده و دارای گنبدی كم خیز است. در این بقعه، حیاطی به شكل مربع وجود دارد كه در وسط آن حوضی سنگی كه حوضی كوچكتر در آن است، قرار دارد. اطراف حیاط را نیز درختان اكالیپتوس، بید و چنار پوشانده است. روبروی در ورودی حرم و حسینیه قرار گرفته است. در جلو حرم، ایوانی به عرض 4 متر و طول 14 متر قرار دارد كه كف پوش آن سنگ مرمر است و سه جرز آجری در جلوی آن قرار گرفته است. ازاره جرزها از نوع سنگ گندمك بوده، حجاری شده است. روی بدنه ستون ها و طاق ایوان با كاشی یك رنگ مزین شده است. در پیشانی ایوان نیز، سه حدیث از حضرت علی (ع) و یك حدیث از حضرت محمد (ص) بر روی كاشی لاجوردی نگاشته شده است. بر فراز سر در ورودی حرم كه در سمت راست ایوان قرار دارد، به وسیله كاشی یك رنگ، مقرنس كاری شده است. در وسط حرم، ضریحی از جنس نقره به صورت مكعب قرار گرفته كه در آن دو قبر قرار دارد و بر فراز آن گنبد قرار گرفته است. حرم تا ارتفاع یك متر و بیست سانتی متر از سطح زمین، سنگ مرمر است. بالای ازاره ها و سقف آینه كاری شده است. در ضلع جنوبی حرم، شاه نشین بزرگی قرار دارد كه به صورت طاق و توپزه است. سمت چپ حرم، حسینیه امام زاده، ساخته شده از آجر و سنگ قرار دارد. این حسینیه دارای چهار ستون سنگی و ده طاق نمای كوچك است. در شرق حسینیه نیز طاق نما و ایوان هایی قرار دارد كه پیش از این مدرسه علمیه بوده و هم اینك مركز امور فرهنگی است.
آخرین تعمیرات حرم در سال 1377 ه.ش. انجام شده است چنان كه در ضلع شرقی حیاط نیز در اتاق جهت استقرار پاسگاه انتظامی احداث شده است.
منابع
دانشنامه تاریخ معماری ایران شهر»، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران